ค้นหาข้อมูล คลิก!สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
ความหมายการเมืองการปกครอง
รัฐ (State)
ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับสังคม
รัฐธรรมนูญ (Constitution)
กฎหมาย (Law)
อำนาจอธิปไตย
รัฐสภา พรรคการเมืองและการเลือกตั้ง
ประชาชนกับบทบาททางการเมือง
ลัทธิการเมืองและเศรษฐกิจ
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
การเมืองการปกครองไทย
ระบบเศรษฐกิจและระบบการปกครอง
ธรรมาภิบาล
บรรณานุกรม
รัฐ (State)
รัฐมีความสัมพันธ์กับมนุษย์อย่างใกล้ชิด เพราะมนุษย์อยู่ภายใต้การปกครองของรัฐและอาศัยรัฐนั้นเป็นที่แสวงหาความสุขและสิ่งที่ต้องการของตน ในทำนองเดียวกันรัฐก็ต้องอาศัยมนุษย์เป็นองค์ประกอบเพื่อความสมบูรณ์ รัฐประกอบไปด้วยองค์ประกอบ 4 ประการ คือ ประชากร ดินแดน รัฐบาลและอำนาจอธิปไตย รัฐเป็นองค์การทางการเมืองมีอำนาจที่จะกำหนดอำนาจหน้าที่แห่งองค์การอื่น ๆ ภายในรัฐ ดังนั้นก่อนที่จะศึกษาถึงเรื่องต่าง ๆ ของการเมืองนั้นควรที่จะได้ศึกษาทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่อง รัฐ เสียก่อน
การที่จะให้ความหมายของคำว่า รัฐ (State) คืออะไรนั้น ย่อมจะไม่เป็นสิ่งที่ง่ายนัก เพราะสรรพสิ่งทุกอย่างในโลกนี้ล้วนเป็นสิ่งสมมติด้วยกันทั้งนั้น แต่จะเป็นสมมติสัจจะหรือสมมติธรรมดาที่เป็นของชาวโลกเท่านั้นเอง คือ เมื่อนักปราชญ์คนหนึ่งได้ให้ความหมายคำว่า รัฐ ไว้อย่างหนึ่ง แต่นักปราชญ์ท่านอื่น ๆ ก็มีสิทธิ์ที่จะให้ความหมายแตกต่างไปอย่างอื่นได้ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลาย ๆ ประการที่จะทำให้มีการให้ความหมายต่างกัน เช่น พื้นฐานทางด้านการศึกษา พื้นฐานทางเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และประสบการณ์ในอดีต เป็นต้น หรือเหมือนกับที่จะมีผู้ให้คำนิยามของคำว่า คน นั้นก็เป็นสิ่งที่ยากเช่นเดียวกัน เพราะคนประกอบขึ้นด้วยอวัยวะ 32 ประการ การที่จะให้คำนิยามว่า คน คือมนุษย์หรือ คน คือเท้าหรือแขนย่อมจะเป็นคำนิยามที่ไม่ยุติ เช่นเดียวกัน รัฐ เป็นสิ่งที่ประกอบไปด้วยส่วนต่าง ๆ ในรัฐหลายอย่างจึงเป็นธรรมดาที่นักปราชญ์จะให้ความหมายไว้ต่าง ๆ กันดังนี้ คือ
อาจารย์พงศ์เพ็ญ ศกุนตาภัย กล่าว่า คำว่า รัฐ อาจได้รับความเข้าใจในหลายทางด้วยกัน พวกหนึ่งอาจเห็นว่า รัฐ คือ สังคมรูปหนึ่ง แต่อีกพวกหนึ่งอาจเห็นว่า รัฐ คือ จักรกลแห่งการบังคับ ความเห็นทั้งสองนี้มีส่วนถูกต้องด้วยกันทั้งคู่ และเมื่อเอามาผสมผสานกัน เราอาจให้ความหมายที่สมบูรณ์ที่สุด รัฐ กล่าวคือ รัฐเป็นประชาคมมนุษย์ อย่างหนึ่งแตกต่างจากประชาคมมนุษย์อื่นตรงที่มีอำนาจทางการเมืองเป็นพื้นฐาน ปัญหามีอยู่ว่า อำนาจทางการเมือง นั้นคืออะไร แตกต่างจากอำนาจที่ปรากฏในประชาคมอื่น ๆ อย่างไร
พิลลิเมอร์ (Phillimor)กล่าวว่า รัฐ
คือประชากรหมู่หนึ่งคุ้มครองดินแดนที่มีอาณาเขตแน่นอนรวมกันอยู่โดยกฎหมายนิสัยและขนบธรรมเนียม
ซึ่งรวมกันแล้วก่อให้เกิดหน่วยทางการเมืองขึ้น
หน่วยการเมืองนี้ใช้อำนาจผ่านรัฐบาลที่ได้จัดตั้งขึ้น
โดยอธิปไตยและมีอำนาจที่จะปกครองบุคคลทั้งหมด และกิจกรรมทั้งหมดในขอบเขตของรัฐ
และเข้าติดต่อสัมพันธ์กับหมู่ชนที่มีลักษณะเดียวกันในโลก
โกวิท วงศ์สุรวัฒน์ กล่าวว่า รัฐ คือ ชุมชนของมนุษย์จำนวนหนึ่ง
ซึ่งครอบครองดินแดนที่มีอาณาเขตแน่นอนรวมกันอยู่ภายใต้รัฐบาลเดียวกัน
ซึ่งรัฐบาลนั้นมิได้อยู่ในอำนาจควบคุมของประเทศอื่น ๆ
สามารถที่จะปกครองและดำเนินกิจการภายในรัฐตลอดจนทำการติดต่อกับรัฐอื่น ๆ ได้โดย
Bodin รัฐคือสมาคมครอบครัวและการมีผลประโยชน์ร่วมกันซึ่งถูกครอบคลุม โดยอำนาจสูงสุดและเหตุผล
Lasswell รัฐ คือ กลุ่มที่อยู่รวมกันอย่างเป็นระเบียบภายในอาณาเขตแห่งหนึ่งและมีอำนาจอธิปไตยภายในอาณาเขตนั้น
Aristotle ได้ให้คำจำกัดความไว้ว่า รัฐ คือชุมชนทางธรรมชาติขั้นสุดท้ายของมนุษย์ที่มีจุดหมายเพื่อความดีอัน
Max Weber ได้ให้คำนิยามว่า รัฐ คือชุมชนของมนุษย์ที่สามารถบังคับบัญชาผู้อื่นภายใต้อาณาเขตของรัฐนั้นได้อย่างชอบธรรม ตามความหมายของเวเบอร์นี้ รัฐจึงประกอบด้วย ประชาชน ดินแดน รัฐบาล และอำนาจอธิปไตย
จากคำจำกัดความของนักปราชญ์หลายท่านที่ให้ไว้แตกต่างกันนั้น สามารถที่จะสรุปได้ว่า รัฐ คือชุมชนทางการเมืองของประชาชน ซึ่งอาศัยอยู่ร่วมกันในดินแดนที่แน่นอนรวมกันอยู่ภายใต้รัฐบาลเดียวกัน มีอิสระในการกำหนดระเบียบกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ออกมาใช้เองได้มีอำนาจอธิปไตยปราศจากการแทรกแซงจากรัฐอื่น ๆ ทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจและสังคมวัฒนธรรม
องค์ประกอบของรัฐ
การกำเนิดรัฐ (Origin of State)
การรับรองรัฐ (Recognition)
รูปของรัฐ (Forms of The State)
รูปของรัฐบาล (Forms of Government)
หน้าที่ของรัฐ (Functions of The State)
