ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
วิชชา 3
วิชชานี้ที่ตรัสแสดงไว้เองถึงพระองค์เมื่อทรงเป็นพระโพธิสัตว์ ได้ปฏิบัติในข้อปฏิบัติซึ่งเป็นเครื่องดำเนินถึงวิชชา ที่เรียกว่าจรณะก็ได้ ก็ได้ทรงบรรลุวิชชา และวิชชาที่ได้ตรัสแสดงไว้โดยมากก็คือวิชชา
3 อันได้แก่ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ความรู้จักระลึกชาติหนหลังได้ จุตูปปาตญาณ ความรู้จักจุติ และบังเกิด อาสวักขยญาณ ความรู้เป็นเหตุสิ้นอาสวะ คือกิเลสที่ดองจิตสันดาน
จะได้จับแสดงไปโดยลำดับตามพระพุทธาธิบาย พระญาณที่ 1 หรือวิชชาที่ 1 ที่แปลว่าความรู้จักระลึกชาติหนหลังได้ เป็นการแปลเพื่อให้เข้าใจง่าย แต่ตามศัพท์แปลว่าความหยั่งรู้ ตามระลึกถึงนิวาสคือที่อาศัยอยู่ในปางก่อน คำว่านิวาสที่แปลว่าที่อาศัยอยู่นี้ ก็เป็นคำที่หมายถึงบ้านเรือนที่อยู่อาศัย ดังที่นำมาใช้กันอยู่ในภาษาไทยก็มี
วิชชา 3
ขันธ์ 5 นามรูป
สติพละ สติอินทรีย์
กาย เวทนา จิต ธรรม เท่ากับเป็นขันธ์ 4