สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
พระราชดำรัส : ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76
พระราชดำรัสตอบ
พระบรมวงศานุวงศ์
แลข้าทูลละอองธุรีพระบาทฝ่ายหน้า
ในการเฉลิมพระชนมพรรษา พ.ศ. 2442
ราชการทั้งหลายซึ่งท่านทั้งปวงได้ปฏิญาณจะช่วยอุดหนุน ..... บัดนี้ยังดำเนินไปด้วยดีคือ
การในมหาดไทย ..... ปีนี้ได้วางแบบปกครองชั้นหัวเมืองต่อขึ้นมาโดยลำดับอีกชั้นหนึ่ง
การคุมขังนักโทษตามหัวเมือง ได้จัดสร้างเรือนจำให้ดีกว่าแต่ก่อน ..... แลมิให้นักโทษต้องได้รับความทรมานลำบาก
ตำรวจภูธร ได้จัดขยายออกไปอีก 2 มณฑล เป็น 4 มณฑล .....
ได้วางกำหนดให้มีการประชุมเทศาภิบาลที่กรุงเทพ ฯ ในเดือนกันยายนทุก ๆ ปี เพื่อจะได้นำรายงาน ประจำศกที่ล่วงมาแล้ว แลประมาณการรับจ่ายเงินในศกหน้าเข้ามายื่นด้วย .....
การจัดศาลยุติธรรมในหัวเมือง ก็ได้จัดแล้วสำเร็จตลอดจนถึงมณฑลตะวันออกเฉียงเหนือ
ส่วนที่ศึกษากฎหมาย ..... บัดนี้คุณความรู้ของเนติบัณฑิตนั้น ..... พอที่จะแต่งตั้งให้มีฐานันดรศักดิ์เป็น เนติบัณฑิตสำหรับแผ่นดินได้
การโทรเลข ได้จัดซอยสายเก่า แลสร้างขึ้นใหม่สำเร็จ เปิดใช้ได้อีกหลายตำบล แลยังกำลังทำอยู่อีก 3สาย ซึ่งเป็นทางสำคัญทั้งในพระราชอาณาเขต แลที่ติดต่อกับต่างประเทศ
การไปรษณีย์ ก็ได้ขยายตำบลมากขึ้น การเดินเรือเมล์ตามหัวเมืองชายทะเลตะวันตก ได้เดินอยู่เสมอ .....
การโยธาในหัวเมือง ได้ขุดคลองทำสะพาน แลถนนเป็นอันมาก
ทางรถไฟนครราชสีมา ก็ได้เปิดรับคนโดยสารตั้งแต่แก่งคอยตลอดถึงปากช่อง ..... ทางซึ่งแยกไปลพบุรี อันจะเป็นต้นทางสายเหนือ ได้ทำการเสริมดินเกือบจะถึงเมืองลพบุรีแล้ว ..... ส่วนทางเพชรบุรีได้ตรวจแต่กรุงเทพฯ ถึงเมืองราชบุรีตอนหนึ่งแล้ว แลจะได้ลงมือทำการในปีนี้
การพลตระเวณรถไฟ แลกองตรวจตระเวณชั้นนอก ในมณฑลกรุงเทพฯ ได้จัดเปลี่ยนแปลงให้ลงเป็นแบบเดียวกันทั้งสิ้น
ในตำบลทุ่งหลวง ซึ่งได้มีการขุดคลองคูนา บัดนี้มีคนไปทำนาในตำบลนั้นถึงแปดหมื่นเศษ จึงจะได้คิดจัดการปกครอง ยกขึ้นเป็นเมืองหนึ่งในปีนี้
การสุขาภิบาล ซึ่งพึ่งได้เริ่มตั้งขึ้นเมื่อปีกลายนี้ บัดนี้ได้ทำการเพื่อให้เป็นการสะดวก แก่ที่จะรักษาความสะอาด มีทำถนนแลท่อน้ำ เป็นต้น .....
ส่วนการเก็บภาษีอากร ซึ่งงดเสียไปได้ให้ผูกขาดเช่นแต่ก่อน ได้ตั้งกรมสรรพากรในแลสรรพากรนอก จัดการเก็บเป็นของรัฐบาล .....
การบ่อนเบี้ย ได้ลดหย่อนลงไปอีกตลอดทั่วหัวเมืองแลในกรุง หนึ่งส่วนในสามส่วน
ได้เริ่มจัดการธนาณัติในระหว่างกรุงเทพฯกับหัวเมือง .....
..... ควรที่จะจัดการปันเขตแดนออกโฉนดตราจอง ให้เป็นหลักฐานมั่นคง จึงได้กลับตั้งกระทรวงเกษตราธิการขึ้นใหม่ เพื่อจะได้จัดการสำคัญอันนี้
ฝ่ายพระพุทธจักรนั้น ในปีนี้รัฐบาลอินเดียได้มอบพระสารีริกธาตุ ซึ่งได้ขุดพบในเจดียสถาน อันตั้งอยู่ในมัชฌิมประเทศแก่เรา .....
ส่วนการศึกษาในกรุงเทพฯ ก็ได้สู่ทางเจริญขึ้น ที่เป็นสำคัญในโรงเรียนมูลศึกษา .....
ส่วนการศึกษาในหัวเมืองคิดเห็นว่า การเล่าเรียนในกรุงสยามย่อมอาศัยวัดเป็นที่ตั้ง แต่เดิมมา จึงได้อาราชธนากรมหมื่นวชิรญาณวโรรส
ให้เลือกจัดพระราชาคณะเป็นผู้อำนวยการศึกษา ออกไปจัดการทุกมณฑล