ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
รวมธรรมบรรยายของ หลวงพ่อชา สุภัทโท
สมถวิปัสสนา
ในการทำกรรมฐานนั้น มีอารมณ์อยู่สองอย่างอารมณ์อย่างที่หนึ่งที่เรียกว่า ให้เรามีความสงบ อย่างที่สองเรียกว่า ให้เราเกิดปัญญา แล้วก็สงบทีหลัง อารมณ์ที่ให้เรามีความมสงบนั้น ไม่ยากอะไรหรอก เหมือนเด็กๆ มันไม่นอนน่ะเราก็ไปจับกระเช้า(เปล) แกว่งไปมาเรื่อยๆ เดี๋ยวมันก็หลับอารมณ์อันนี้เรียกว่า สมถกรรมฐานมีหลายอย่าง บางคนไปจับเอาอานาปานสติบ้าง พุทโธบ้าง ธัมโมบ้าง สังโฆบ้าง สารพัดอย่าง ต้องหาความสงบนี้เป็นเบื้องแรก แต่ว่าความสงบอันนี้มันยังมีอะไรไปเจือปนมันอยู่สงบเพราะว่าของมันมีอยู่ เราไม่รู้จักมัน มันก็สงบ เช่นว่าผ้าเช็ดเท้าที่ผมเหยียบอยู่เดี๋ยวนี้ มันมีงูตัวหนึ่งอาศัยอยู่ตรงนี้ผมก็เอาเท้าเหยียบลงไป ผมไม่รู้สึกกลัวอะไรเลย เพราะผมไม่เห็นงู แต่ความจริงนี้งูอสรพิษนี้อยู่ตรงนี้แต่ผมไม่คิด ผมก็สบายใจ ไม่คิดกลัวอะไรต่อะไร ที่ผมไม่กลัว ก็เพราะไม่รู้ว่างูอสรพิษนี้อยู่ตรงนี้ นี่คือ สมถะ ทำจิตให้สงบ กิเลสมีอยู่ก็ช่างมัน เวลานี้ฉันสงบ นี่เรียกว่าสงบจิต ไม่ใช่สงบกิเลส พูดตามภาษาอันนี้ เรียกว่า สมถะ การฝึกทำจิตให้สงบ แต่มันเป็นไวพจน์ซึ่งกันและกันหรอก เพื่อจะทำให้กิเลสสงบต่อไป
เรื่องทำให้กิเลสสงบต่อไปนั้น เป็นเรื่องของปัญญา เรื่องของปัญญานี้ก็มีเรื่องสำคัญอย่างหนึ่ง ที่จะให้ปัญญาเกิดขึ้น ต้องเจริญอันนี้มากๆ ไม่เกิดเดี๋ยวนั้น ต่อไปมันก็จะเกิด ถ้าเจริญไม่หยุด ปัญญามันจะเกิดไม่หยุดต่อไป ผมก็พูดบ่อย แต่ว่าคนก็ไม่ค่อยเอาใจใส่หรืออย่างไรก็ไม่รู้สังเกตดู มันถึงได้เป็นทุกข์กันอยู่เสมอ เรื่องทำจิตให้สงบ เพื่อให้กิเลสสงบนั้นน่ะ ที่ผมว่าอารมณ์ของ วิปัสสนา คือ เรื่องอะไรบ้าง? คือ เรื่องอนิจจัง เรื่องทุกขัง เรื่องอนัตตา 3 อย่างเท่านี้แหละ มันเป็นเหตุให้ปัญญาเราเกิด เราจะถูกอารมณ์ดีใจที่สุดก็ตาม เสียใจที่สุดก็ตาม รักที่สุดก็ช่างเถอะ เกลียดที่สุดก็ช่างเถอะ อย่าลืม ขบปัญหานี้ให้แตก อย่าลืม มันจะเกลียดขนาดไหน จะรักขนาดไหน จะเสียใจขนาดไหน จะดีใจขนาดไหนก็ตามเถอะ ซึ่งมันเกิดขึ้นมาแล้ว เราควรบอกมันให้เข้าใจว่า อันนี้มันไม่แน่ ทุกครั้งไม่ใช่พูดออกทางปาก แต่พูดทางใจเสมอ อันนี้มันไม่แน่ อันนี้ที่จะพาเราพ้น ตอนนี้ปัญญามันจะเกิด ถึงแม้ตอนนี้เราไม่เห็นต่อไปมันก็เห็น ถ้าเราไม่ทิ้งจุดนี้ จุดนี้เป็นจุดที่สำคัญที่ให้ปัญญาเราเกิดทั่วถึง ให้รู้จักทั่วถึง นี่เรียกว่า ปล่อยวางอารมณ์ทั้งหลายทั้งปวงที่มันเกิดขึ้น เห็นแต่ว่า มันเกิดแล้วดับไปจะเห็นอันนี้ชัดเจน จิตเราจะสงบ เมื่อจิตสงบ กิเลสก็สงบด้วย ตรงนี้ ที่ว่าสมถะนั้น จิตมันสงบ กิเลสไม่สงบตอนนี้จิตสงบด้วย กิเลสสงบด้วย เพราะมันเป็นปัญญาตรงนี้ให้เข้าใจ มันจะอยู่ไปเฉยๆ ก็ได้ การยืน เดิน นั่ง นอน ก็ได้ ถ้ามีอารมณ์วูบหนึ่งเกิดขึ้นมา มันดีใจเหลือเกินอย่างนี้ ให้ค่อยๆ พิจารณา ว่าอันนี้มันไม่แน่ มันก็แตกกัน มันไม่รวมกลุ่มกันเสียแล้ว แต่ถ้าไปคิดว่ามันแน่นะมันก็จะรวมกลุ่มกัน แต่ความมจริงแล้วอันนี้มันไม่แน่ ถ้ารู้ความจริงอย่างนี้ ความเห็นผิดมันค่อยวางจางคลายออกไปไม่รวมกลุ่มกันละ
การปล่อยวาง
จิตที่ตื่นรู้
ตามดูจิต
สมถวิปัสสนา
บัว 4 เหล่า
ธาตุ 4
มรรค 8
ทางพ้นทุกข์
บ้านที่แท้จริง
ฝึกจิตให้มีกำลัง
ตุจโฉโปฏฐิละ
การทำจิตให้สงบ
อ่านใจธรรมชาติ
สองหน้าของสัจธรรม
ทางสายกลาง
ธรรมะกับธรรมชาติ
นอกเหตุเหนือผล
อยู่กับงูเห่า
ภาวนาพุทโธ
อยู่เพื่ออะไร
อยากเกิดแต่ไม่อยากตาย
ไม่มีอะไรได้ไม่มีอะไรเสีย
ปลาไม่เห็นน้ำ
สงบจิตได้ปัญญา
สมาธิภาวนา
ธรรมะเชิงอุปมาอุปมัย