ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>
พระราชพงศาวดารเหนือ
พระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
ศิลาจารึก
พงศาวดารเขมร
พงศาวดารมอญพม่า
พงศาวดารล้านช้าง
พงศาวดารเขมร
หน้า >> 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18
หน้า 10 >>>
สมเด็จพระรามราชา พระยาพระคลังธรรมไปตั้งกองสีข้าวสารส่งเสบียงอยู่ ณ เมืองกะพงธม เกณฑ์ชาวเมืองกะพงสวายทั้งชายหญิงงสีข้าวสาร ไพร่พลเขมรเมืองกะพงสวายหนีกลับจากกองทัพ พระรามราชาแต่งคนให้ะเที่ยวจับราษฎร ๆ ก็คุมกันมาไล่ฆ่าฟันพระยาพระคลังธรรมกับข้าหลวง สมเด็จพระรามราชาให้ไปเอาพระยาเดโชแทน พระยาแสนข้างฟ้าเปียง พระยามนตรีเสนหาโลเข้ามาถึงบันทายเพ็ชรให้ทำโทษทั้งสามคน
พระยาเดโชแทนนั้น โปรดให้คืนกลับไปเมือง จ.ศ.1141 พระยาเดโชแทน พระยาแสนข้างฟ้าเปียง พาอาณาประชาราษฎรไปเป็นอันมาก พระรามราชาให้ไปเอาเจ้าฟ้าทะละหะมูยกมาจากเมืองปาสัก ให้ไปตามสกัดพระยาทั้งสองพี่น้อง กับบรรดาราษฎรเมืองกะพงสวายแลโคกแซะ แต่ฟ้าทะละหะมูไปเข้าด้วย พระยาทั้งสองพร้อมมีใจกันตั้งค่ายรายทัพ ลาดตระเวณมาถึงเมืองเปียมแสน สมเด็จพระรามราชา ยกไพร่พลไปถึง ต่อรบแต่เปียมแสนตลอดขึ้นไปถึงกะปงธม พระยาวิบุลโสค้างอยู่บันทายเพ็ชร คิดใช้พระยาเทพอรชุนหลวงลงไปถึงองเฮาผู้ใหญ่ ของกองทัพญวน กับทัพพระยาอธิกะวงษาสวิด เจ้าเมืองจำปาสัก ยกขึ้นมาพนมเพ็ญ จะโรยจังวา พระยาวิบุลโสนำไพร่พลไปถึงบันทายเพ็ชร เชิญพระราชบุตรของสมเด็จพระมหาอุปโยราชพนะนามนักองเอง พระชันษาได้เจ็ดปีมาไว้ที่เรือพระที่นั่งแง่โอ จับพระราชบุตรสมเด็จพระรามราชาทั้งสี่องค์มาพิฆาฏ เผาพระราชมณเฑียร บรรดาราษฎรแตกตื่นตกใจหนีไปซ่อนตัวอยู่
ทัพญวนไล่ตามยื้อแย่งเอาทรัพย์สิ่งของคฤหัสถ์ พระสงฆ์เป็นอันมาก ส่วนพระปฏิมาคัมภีร์พระไตรปิฎกนั้น ทิ้งลงในน้ำผุเปื่อยอันตรธาน บรรดาข้าเฝ้าหนีไปทูลพระรามราชา ณ เมืองกะปงธม พระองค์ถอยทัพมาถึงกะพงชะนังพบทัพญวน ทัพเขมรอยู่แพรกบาพัง (ปัจจุบันเรียกแพรกฝรั่ง) ได้สู้รบกันพระองค์ปราชัยหนีขึ้นบกทิ้งเรือแง่สายเรือแง่ทราย เรือแง่โอ ไปอยู่พนมจำแลง จัดแจงทัพให้ออกมารบพ่ายแพ้กองทัพญวน ทัพเขมรข้างล่างยกไปล้อมจับได้ สมเด็จพระรามราชาใส่กรงนำมาฆ่าเสียที่บึงขยอง เมื่อเดือนสิบปีเดียวกัน ครั้งนั้นเจ้าฟ้าทะละหะมุ ตั้งตัวขึ้นชื่อว่าเจ้าฟ้าทะละหะมหาราชบพิตร
บรรดามุขมนตรีปุโรหิต คิดเวนราชสมบัติถวายนักองเองขึ้นครองราชย์ เมื่อปี จ.ศ.1141 พระยายมราชแปนเป็นข้าเก่าสมเด็จพระรามราชา เจ้าฟ้าทะละหะมุให้ไปอยู่กับพระยาเดโชแทนผู้น้อง ณ เมืองกะพงสวาย ทราบความไปถึงเจ้าตาก ๆ รับสั่งให้หาพระองค์แก้ว แล้วมีรับสั่งบอกว่าจะใช้ให้ออกไปเอาตัว พระยายมราชแบนเขมรเข้ามา จึงตรัสสั่งให้ทำท้องตราใช้พระองค์แก้วออกมาถึงเจ้าฟ้าทะละหะมุ กับพระยากลาโหมชู ให้มอบพระยายมราชแบนมาแก่พระองค์แล้ว ได้ตัวพระยายมราชแบนมาถวายพระเจ้าตาก ๆ รับสั่งด่าพระยายมราชแบนว่าเป็นขุนนางผู้ใหญ่ทำให้เสียพระเกียรติยศ แล้วให้เอาไปทำโทษจำคุกไว้
จ.ศ.1143 เมื่อเดือนอ้าย พระเจ้าตากทรงทราบข่าวว่า บรรดาขุนนางเขมรคืนเข้ามากับญวน ตรัสใช้พระราชบุตรชื่อ พระเจ้าน้อย กับเจ้าพระยาจักรี เจ้าพระยาสุรสิงห์ นำไพร่พลสองหมื่นแยกไปสามทาง
เจ้าพระยาจักรีให้ยกไปทางนครวัด พระเจ้าน้อยให้ยกไปทางบันทายเพ็ชร เจ้าพระยาสุรสีห์ให้ยกมาทางเมืองกะพงสวาย เจ้าฟ้าทะละหะมุ รู้ข่าวแล้วแต่งให้ไปกวาด บรรดาครอบครัวที่มีเรือแต่เมืองนครวัด ปัตบอง สะโทง กะพงสวาย เข้ามาอยู่บันทายเพ็ชร ให้พระยาเดโชแทนจัดเตรียมไพร่พลตั้งรายเป็นกองทัพ ระวังรักษาเมืองกะพงสวาย
เจ้าฟ้าทะละหะมุ แต่งคนให้เก็บไพร่พลทำค่ายรายทัพระวังรักษาอยู่กะพงหลวง และเปียงชำนิดกับกะพงระเตะ (ว่าท่าเกวียน) พระยากลาโหมซู ยกทัพเรือขึ้นไปเมืองทเลธม คอยระวังรักษากวาดบรรดาครอบครัวราษฎร ลงเรือมาแต่เมืองกะแจะ เมืองสมบุกสมบูรณ์พร้อมแล้ว นำลงมาจอดอยู่ ณ เมืองเกียนสวาย แต่งให้ไปขอกองทัพญวนมาช่วยรบกับกองทัพไทย